Niejeden dłużnik, dochodząc do granic swej wypłacalności, liczy na ulgę w spłacie zadłużenia przy jednoczesnym uratowaniu swego majątku. Cel ten możliwy jest do osiągnięcia, a środkiem do niego prowadzącym jest układ z wierzycielami, który można zawrzeć w trzech wariantach.
Pierwszym sposobem oddłużenia pozwalającym na ocalenie posiadanego majątku są indywidualne negocjacje z wierzycielami, których celem jest zawarcie indywidualnych porozumień (ugód) z wierzycielami bez angażowania instytucji państwowych. W praktyce wielu dłużników tak postępuje w sposób intuicyjny, nie nazywając tego szumnie „pozasądową restrukturyzacją”. Minusem tego wariantu jest fakt, że wierzyciele nie czują większej presji skłaniającej ich do zawarcia porozumienia z dłużnikiem, wobec czego dłużnik musi liczyć na dobrą wolę z ich strony. Ten rodzaj oddłużenia ma sens w wypadku niewielkiej ilości wierzycieli, przy większej liczbie wierzycieli kurczą się możliwości płatnicze dłużnika i argumenty przekonujące do zawarcia ugody. Istotą tego trybu jest ustalenie takich warunków ugody, które pozwolą dłużnikowi spłacać konkretnego wierzyciela bez uszczerbku dla spłacania pozostałych wierzycieli i aby to było możliwe ugody muszą przewidywać jakieś ulgi dla zadłużonego (np. prolongatę zadłużenia, „wakacje” kredytowe, rozłożenie zadłużenia na raty / zmniejszenie wysokości rat czy nawet częściowe umorzenie zobowiązania).
Drugim wariantem jest zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli po ogłoszeniu upadłości. Ten wariant wymaga uprzedniego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i uwzględnienia go przez sąd, a następnie złożenia wniosku o zwołanie zgromadzenia wierzycieli, na którym mogłoby dojść do zawarcia układu. W odróżnieniu od pierwszego wariantu, układ ma charakter generalny i polega na zawarciu jednego porozumienia ze wszystkimi wierzycielami. I w tym wypadku chodzi o zawarcie umowy między dłużnikiem a wierzycielami, na mocy której ustalone zostaną zasady spłaty zadłużenia przewidujące jakieś ulgi dla zadłużonego. Różnica jest jednak taka, że w tym wariancie nie jest wymagana jednomyślność wierzycieli – układ jest zawarty jeśli za jego przyjęciem opowie się wierzyciel(e) dysponujący większością 2/3 ogólnej sumy wierzytelności. Tak więc układ może zostać przyjęty wbrew woli drobniejszych wierzycieli. Druga różnica polega na tym, że angażowany jest tutaj organ państwowy (sąd upadłościowy), który musi zatwierdzić układ, a środkiem nacisku na wierzycieli skłaniającym do porozumienia z dłużnikiem jest fakt ogłoszonej już upadłości. Oba warianty łączy cel w postaci uniknięcia przymusowego egzekwowania długu i angażowania komornika (postępowanie egzekucyjne) lub syndyka (postępowanie upadłościowe). Mimo iż omawiany wariant zakłada ogłoszenie upadłości (z którą wiąże się likwidacja masy upadłości, a więc całego majątku dłużnika), to tak naprawdę chodzi o to, by docelowo jej uniknąć, bowiem po zatwierdzeniu układu przez sąd postępowanie upadłościowe jest umarzane. Ten wariant jest zalecany dłużnikom, którzy posiadają stosunkowo wielu wierzycieli.
Trzecim sposobem oddłużenia bez utraty majątku będzie zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli bez ogłaszania upadłości. Postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli będzie mogło zostać otwarte na wniosek dłużnika (składany na urzędowym formularzu) bądź z inicjatywy sądu upadłościowego, który będzie mógł skierować niewypłacalnego dłużnika do takiego postępowania, chyba że we wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnik zaznaczy, że nie wyraża zgody na udział w tym postępowaniu. Prowadzenie postępowania w omawianym trybie będzie dopuszczalne jedynie wtedy, gdy możliwości zarobkowe dłużnika oraz jego sytuacja zawodowa wskazują na zdolność do pokrycia kosztów postępowania o zawarcie układu oraz na możliwość zawarcia i wykonania układu z wierzycielami. Omawiany tryb dedykowany jest dłużnikom niewypłacalnym, ale stosunkowo majętnym, którzy – za cenę ochrony majątku – muszą liczyć się z częściową spłatą wierzycieli, dysponując przy tym środkami na pokrycie kosztów postępowania. Swoistym testem tych możliwości będzie obowiązek pokrycia przez dłużnika zaliczki na wydatki postępowania w wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Dowód uiszczenia zaliczki winien być dołączony do wniosku pod rygorem jego zwrotu, a w wypadku, gdy dłużnik został skierowany do postępowania układowego przez sąd – zaliczka będzie uiszczana nadzorcy sądowemu w terminie 30 dni od dnia otwarcia postępowania pod rygorem umorzenia postępowania i rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości. Wniosek dłużnika winien zawierać już wstępne propozycje układowe..
Ważną rolę w tym postępowaniu odgrywać będzie wyznaczony na mocy postanowienia sądu o otwarciu postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli nadzorca sądowy, który:
- sporządza w porozumieniu z dłużnikiem, propozycje układowe, a także sporządza spis wierzytelności, spis wierzytelności spornych oraz zwołuje zgromadzenie wierzycieli w celu głosowania nad układem;
- prowadzi zgromadzenie wierzycieli
- przedstawia sądowi wniosek o zatwierdzenie układu albo o umorzenie postępowania.
Zasadniczo układ zawierany jest na okres nieprzekraczający 5 lat, a dłużnik będzie wykonywał układ za pośrednictwem nadzorcy sądowego. Układ jest przyjmowany na podobnych zasadach jak w wariancie drugim, a więc zostanie przyjęty, gdy propozycje układowe zyskają poparcie ze strony wierzycieli dysponujących większością 2/3 ogólnej sumy wierzytelności. Ten wariant jest bardziej czytelny od drugiego, gdyż dłużnik nie musi przygotowywać wniosku o ogłoszenie upadłości, lecz może skoncentrować się na propozycjach układowych. Finalnie jednak plany niewypłacalnego dłużnika będą zależne od zgromadzenia wierzycieli, bez zgody którego układ nie zostanie zawarty.
Upadłość konsumencka - wszystkie wpisy
Chcesz porozmawiać o współpracy?
Napisz do nas na: