Jedną z najciekawszych instytucji prawa upadłościowego jest tzw. procedura przygotowanej likwidacji (z ang. pre-pack), która umożliwia przyspieszenie postępowania upadłościowego i obniżenie jego kosztów poprzez zatwierdzenie przez sąd warunków sprzedaży składników majątku o znacznej wartości. W przypadku zadłużonych konsumentów będą to zazwyczaj nieruchomości. Od dnia 24 marca 2020 r., przygotowana likwidacja jest możliwa w wypadku upadłości konsumenckiej.
Niekiedy zdarza się, że ubiegający się o upadłość dłużnik posiada majątek w postaci nieruchomości (często obciążonej hipoteką) lub pojazdu znacznej wartości. Okoliczność ta w dużej mierze stwarza ryzyko skierowania przez sąd sprawy do postępowania w trybie zwyczajnym, tj. na zasadach ogólnych przewidzianych dla przedsiębiorców, które mają charakter bardziej skomplikowany niż dedykowane konsumentom postępowanie uproszczone. Przygotowana likwidacja może służyć uniknięciu trybu zwyczajnego, a jednocześnie przyspieszyć postępowanie oraz obniżyć jego koszty.
Procedurę „pre-pack” inicjujemy poprzez złożenie wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży składników majątku o znacznej wartości (np. nieruchomości lub samochodu). Wniosek taki winien być złożony w I etapie postępowania, najlepiej jako załącznik do wniosku o ogłoszenie upadłości. Idea pre-packu polega na tym, iż dłużnik posiada już umówionego nabywcę majątku, z którym uzgodniona została cena sprzedaży (do wniosku można dołączyć projekt umowy sprzedaży, która finalnie ma być zawarta przez syndyka).
Do wniosku załącza się:
a) dowód wpłaty przez nabywcę wadium w wysokości 1/10 oferowanej ceny – brak dowodu wpłaty spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania (wpłaty dokonuje się na rachunek depozytowy sądu);
b) listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na majątku z podaniem adresów tych wierzycieli (w wypadku sprzedaży nieruchomości chodzić będzie o wierzycieli hipotecznych);
c) odpisy wniosku wraz z załącznikami dla wierzycieli zabezpieczonych na majątku (których w wyznaczonym terminie sąd wezwie do zajęcia stanowiska w kwestii warunków proponowanej sprzedaży);
d) opis i oszacowanie składnika objętego wnioskiem sporządzone przez osobę wpisaną na listę biegłych sądowych.
Wpływ omawianego wniosku zrodzi konieczność obwieszczenia o jego złożeniu w Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz ustanowienia przez sąd tymczasowego nadzorcy sądowego albo zarządcy przymusowego, który w wyznaczonym terminie składa sprawozdanie obejmujące informacje na temat:
a) stanu finansowego dłużnika;
b) rodzaju i wartości jego majątku;
c) przewidywanych kosztów postępowania upadłościowego oraz innych zobowiązań masy upadłości, które należałoby ponieść przy likwidacji na zasadach ogólnych;
d) inne informacje istotne dla rozpoznania wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży.
Przepisy chronią wierzycieli upadłego przed sprzedażą majątku znacznej wartości na rzecz osób z nim powiązanych po zaniżonej cenie. I tak, jeżeli przygotowana sprzedaż na nastąpić na rzecz osób bliskich dłużnika wskazanych w art. 128 PrUp (małżonek, krewny lub powinowaty w linii prostej, krewny lub powinowaty w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie, osoba pozostająca z upadłym w faktycznym związku, prowadząca z nim wspólnie gospodarstwo domowe albo z przysposobiony lub przysposabiający), to sąd będzie zobligowany dopuścić dowód z opinii biegłego sądowego celem ustalenia ceny oszacowania, a sprzedaż będzie dopuszczalna wyłącznie po cenie sprzedaży nie niższej niż cena oszacowania.
Sąd uwzględnia wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży jeżeli cena jest wyższa niż kwota możliwa do uzyskania w postępowaniu upadłościowym przy likwidacji na zasadach ogólnych pomniejszona o koszty postępowania oraz inne zobowiązania masy upadłości, które należałoby ponieść przy likwidacji w tym trybie. Sąd może uwzględnić omawiany wniosek jeśli cena będzie zbliżona do tej kwoty. Innymi słowy sprzedaż w ramach procedury pre-pack będzie się mogła odbyć po cenie znacznie niższej od rynkowej. Jeżeli sąd uwzględni omawiany wniosek, to w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości zatwierdza warunki sprzedaży. Postanowienie to jest zaskarżalne zażaleniem.
Kolejnym krokiem jest wpłata przez nabywcę reszty ceny sprzedaży. Następnie syndyk zawiera umowę sprzedaży na warunkach określonych w postanowieniu sądu nie później niż w ciągu 30 dni od stwierdzenia prawomocności orzeczenia (w przypadku nieruchomości wymagany będzie akt notarialny). Jeżeli do zawarcia umowy nie dojdzie z winy nabywcy, syndyk zachowuje wadium. Po podpisaniu umowy następuje wydanie przedmiotu sprzedaży do rąk nabywcy.
Pomyślny przebieg przygotowanej likwidacji doprowadzi do sprzedaży majątku dłużnika przedstawiającego znaczną wartość i powinno spowodować, że w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości sąd skieruje sprawę do trybu uproszczonego. Tym niemniej pre-pack wpłynie na przyspieszenie postępowania w drugim jego etapie z uwagi na faktyczny brak konieczności likwidacji masy upadłości, a nadto obniży to koszty postępowania (niższy nakład pracy syndyka). Jednak osoby zainteresowane omawianą procedurą winny liczyć się z faktem, iż zgłoszenie wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży wydłuży etap rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości.
Upadłość konsumencka - wszystkie wpisy
Chcesz porozmawiać o współpracy?
Napisz do nas na: