Krokiem wieńczącym drugi etap postępowania upadłościowego jest ustalenie przez sąd planu spłaty wierzycieli, a więc harmonogramu płatności, który dłużnik będzie realizował, by uzyskać upragnione umorzenie długów. O umorzeniu zobowiązań bez ustalania spłaty napiszemy więcej w osobnym wpisie. W tym miejscu wspomnimy, iż ustalenie przez sąd planu spłaty wierzycieli poprzedza złożenie przez syndyka projektu planu oraz rozprawa, na której sąd może wysłuchać upadłego.
W postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd:
- wymienia wierzycieli uczestniczących w planie spłaty;
- dokonuje podziału funduszy masy upadłości pomiędzy wierzycieli uczestniczących w planie spłaty, jeżeli w postępowaniu zgromadzono fundusze masy upadłości;
- ustala, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa;
- określa, w jakim zakresie i okresie upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.
Plan spłaty zasadniczo ustalany jest na okres nie dłuższy niż 36 miesięcy, jednak w przypadku ustalenia, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty wierzycieli nie może być ustalony na okres krótszy niż 36 miesięcy ani dłuższy niż 84 miesiące.
Pamiętać również należy o tym, iż plan spłaty może być ustalony na okres krótszy niż zasadnicze 36 miesięcy, tj.:
- na okres nie dłuższy niż rok – w przypadku, gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 70% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli;
- na okres dłuższy niż dwa lata – w przypadku, gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 50% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli.
Warto pamiętać o tej regulacji krótszych okresów spłaty, które obowiązują także wtedy, gdy sąd ustalił, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Nasza kancelaria wsparła jedną z naszych Klientek w wygranym postępowaniu zażaleniowym, argumentując, że rażące niedbalstwo dłużnika nie wyklucza orzeczenia skróconych okresów spłaty o ile upadły w tak dużej mierze (50%-70%) spłaci wierzycieli.
Niezwykle istotne z punktu widzenia interesów dłużnika jest, że do okresów spłaty zalicza się okres od upływu sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości do dnia ustalenia planu spłaty wierzycieli, chyba że dłużnik nie pokryłby w całości kosztów postępowania tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa. Przepis ten daje bowiem syndykowi i sądowi czas 6 miesięcy na zamknięcie drugiego etapu postępowania upadłościowego, jeśli ten termin zostanie naruszony, to upadły nie odczuje zwłoki postępowania, która de facto skróci mu okres spłaty.
Ustawa wskazuje kryteria, jakimi kierować się winien sąd przy ustalaniu planu spłaty wierzycieli. Sąd bierze pod uwagę:
- możliwości zarobkowe upadłego;
- konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu oraz ich potrzeby mieszkaniowe;
- wysokość niezaspokojonych wierzytelności;
- stopień zaspokojenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym.
Kolejność ta nie jest przypadkowa. Wielu dłużników rozważających ogłoszenie upadłości obawia się, że trzeba będzie i tak spłacić 100% długów, w najlepszym razie bez rosnących odsetek. Tak jednak nie jest, gdyż przywilej upadłego konsumenta polega na tym, że nie wielkość zadłużenia ma znaczenie, ale jego możliwości zarobkowe, a także wysokość kosztów utrzymania jego oraz jego rodziny. Do tego dodając granice czasowe okresu spłaty (maksymalnie 36 lub 84 miesiące), to pewnym jest, że w niemal wszystkich wypadkach dłużnicy nie spłacą całości swego zadłużenia. Plan spłaty jest bowiem wypadkową zarobków upadłego i kosztów utrzymania jego rodziny, z pozostałej zaś kwoty można dopiero spłacać wierzycieli, a że tak się będzie działo jedynie przez określony czas, to wielkość zadłużenia oraz stopień dotychczas spłaconych zobowiązań zejdą na drugi plan.
W praktyce, upadły realizuje plan spłaty wierzycieli poprzez uiszczanie co miesiąc stałej kwoty, która rozdzielona jest między kilku wierzycieli (ilu wierzycieli, tyle przelewów), niekiedy więc płacone kwoty mieć będą symboliczny charakter (np. kilka złotych).
Natomiast kwota zgromadzona w postępowaniu upadłościowym, która zasiliła fundusze masy upadłości wypłacana jest wierzycielom przez syndyka niezwłocznie po uprawomocnieniu się postanowienia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli.
Gdyby dłużnik bądź którykolwiek z wierzycieli nie był usatysfakcjonowany z ustalonego przez sąd planu spłaty, istnieje możliwość zaskarżenia postanowienia sądu w drodze zażalenia, które poprzedzać musi złożenie wniosku o uzasadnienie postanowienia. Zażalenie jest składane w terminie 7 dni od doręczenia uzasadnienia postanowienia o ustaleniu planu spłaty.
Uprawomocnienie się postanowienia o ustaleniu planu spłaty umożliwia dłużnikowi wejście w trzeci i ostatni etap oddłużenia, tj. realizację planu spłaty, który zwieńczy postanowienie sądu o wykonaniu planu spłaty i umorzeniu reszty zobowiązań, które nie zostały spłacone w toku postępowania upadłościowego.
Upadłość konsumencka - wszystkie wpisy
Chcesz porozmawiać o współpracy?
Napisz do nas na: