Wielu klientów pyta nas czy po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej i uzyskaniu oddłużenia w jej ramach, będą mogli w przyszłości uzyskać kredyt lub pożyczkę. Odpowiedź na to pytanie wbrew pozorom wcale nie jest łatwa, zwłaszcza gdy pytanie dotyczy nowych zobowiązań po umorzeniu przez sąd starych długów.
Niektórzy konsumenci myślą o zaciąganiu kolejnych kredytów i pożyczek zaraz po ogłoszeniu upadłości, licząc na umorzenie „starych” długów, tj. powstałych przed ogłoszeniem bankructwa. Należy tutaj od razu poczynić zastrzeżenie, że taka postawa nie jest moralnie uzasadniona, czemu ustawodawca daje wyraz w ustawie. Przepisy bowiem nakładają swoisty rodzaj kurateli ze strony syndyka, upoważniając upadłego do zawierania umów jedynie w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. W zakresie tego pojęcia nie mieści się zawieranie umów kredytu lub pożyczki, a nawet gdyby upadły zawarł taką umowę, to byłaby ona bezskuteczna i dłużnik byłby winien zwrócić otrzymane środki wierzycielowi. Oczywiście sytuacja taka miałaby miejsce tylko przy założeniu, że wierzyciel nie wiedział o statusie swego kontrahenta – wiedząc bowiem, że ma do czynienia z upadłym, nie zawarłby rzecz jasna umowy. Takie sytuacje winien eliminować fakt, że po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej dłużnik z urzędu wpisywany jest do Krajowego Rejestru Zadłużonych. Nie ma zatem realnej możliwości zaciągnięcia nowych kredytów i pożyczek po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej a przed ustaleniem przez sąd planu spłaty.
Pytanie czy po ustaleniu planu spłaty a przed wydaniem postanowienia o jego wykonaniu i umorzeniu zobowiązań dłużnik będzie mógł zaciągać kolejne zobowiązania związane z kredytem lub pożyczką? Otóż podstawą odpowiedzi na to pytanie będzie art. 49118 ust. 1 Prawa upadłościowego (dalej: „PrUp”), zgodnie z którym „W okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli upadły nie może dokonywać czynności prawnych, dotyczących jego majątku, które mogłyby pogorszyć jego zdolność do wykonania planu spłaty wierzycieli”. Wprowadzono zatem zasadę, że upadły po ustaleniu planu spłaty nie może pogarszać swej sytuacji majątkowej, a zawarcie umowy kredytu czy pożyczki tę sytuację z pewnością pogorszy. Od zasady tej jednak ustawa przewiduje wyjątek ujęty w art. 49118 ust. 2 PrUp, zgodnie z którym „W szczególnie uzasadnionych przypadkach sąd, na wniosek upadłego, może wyrazić zgodę na dokonanie albo zatwierdzić dokonanie czynności prawnej, o której mowa w ust. 1”. Oznacza to, że musiałyby zaistnieć „szczególnie uzasadnione” przypadki do tego, aby upadły mógł zaciągnąć zobowiązanie, a następnie zwrócić się do sądu z wnioskiem o wyrażenie zgody na powstanie tego zobowiązania. Przepis ten dopuszcza także możliwość, by konsument zwrócił się do sądu o zatwierdzenie czynności już po dokonaniu omawianej czynności prawnej, lecz wtedy wniosek o zatwierdzenie będzie musiał być jeszcze bardziej przekonywujący niż wniosek o wyrażenie zgody na czynność prawną. W wypadku zaciągnięcia kredytu (pożyczki) bez uprzedniej zgody sądu i nieuzyskania aprobaty sądu, upadły naraziłby się na uchylenie planu spłaty i umorzenie postępowania bez upragnionego oddłużenia. Dodać także należy, że upadły musiałby znaleźć kontrahenta (np. bank) gotowego na udzielenie wsparcia finansowego, a to wcale nie będzie łatwe. Podsumowując: po ustaleniu planu spłaty a przed wydaniem postanowienia o jego wykonaniu i umorzeniu zobowiązań dłużnik będzie mógł zaciągnąć kolejne zobowiązania w postaci kredytu lub pożyczki tylko wyjątkowo i za zgodą sądu upadłościowego.
Wreszcie przejść możemy do pytania, które ma charakter najistotniejszy spośród dotąd zadanych, a mianowicie czy po umorzeniu przez sąd zobowiązań upadłego, żyjąc już z „czystą kartą” były (już) dłużnik będzie miał możliwość zaciągania nowych zobowiązań? Z formalnego punktu widzenia nie ma przeszkód by konsument, który przeszedł procedurę oddłużeniową na podstawie Prawa upadłościowego mógł podpisać umowę kredytu lub pożyczki. Wszakże osoba taka jest z urzędu wykreślana z Krajowego Rejestru Zadłużonych. Jednak w praktyce o udzieleniu kredytu lub pożyczki decydował będzie wierzyciel (bank), jak zawsze badając zdolność kredytową potencjalnego klienta. I w toku tego badania ujawnić się może okoliczność niegdysiejszego ogłoszenia przez dłużnika upadłości. Dłużnik figurować będzie bowiem np. w Rejestrze Bankowym, w którym dane dłużników mogą być przetwarzane przez okres 5 lat i to bez zgody zainteresowanych. Ogłoszenie upadłości może (lecz nie musi) być przeszkodą w oczach kredytodawcy do udzielenia byłemu upadłemu finansowego wsparcia. Być może bank będzie wobec takiej osoby wymagał ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia. Z pewnością jednak każdy przypadek będzie traktowany indywidualnie, a wiele banków będzie się kierowało własną wewnętrzną polityką kredytową, która wcale nie musi być restrykcyjna wobec eks-upadłych.
Należy jednak pamiętać, że dłużnik, który już raz ogłosił upadłość konsumencką będzie mógł liczyć na kolejne oddłużenie w tym trybie dopiero po upływie 10 lat od zakończenia poprzedniej procedury.
Upadłość konsumencka - wszystkie wpisy
Chcesz porozmawiać o współpracy?
Napisz do nas na: