Banki wprowadziły dwa rodzaje kredytów powiązanych z walutą obcą: kredyty indeksowane do waluty obcej oraz kredyty denominowane w walucie obcej. Kredyty te wykazują pewne odrębności i wymagają nieco odmiennej argumentacji prawnej przed sądem.
Kredyt indeksowany do waluty obcej, to kredyt, który wyrażony został w walucie polskiej, jednak na potrzeby jego spłaty został przeliczony do waluty obcej (zasadniczo po kursie kupna waluty określonym przez bank). Kredytobiorca wnioskował o przykładową kwotę 200 tys. zł, taka kwota wpisywana była w umowie jako kwota kredytu i środki w takiej kwocie wypłacane były przez bank. Do tego momentu więc wszystko jest w porządku. Następnie jednak bank kwotę tę przeliczał do waluty obcej – przeważnie franka szwajcarskiego – i informował klienta, że ten jest mu dłużny np. 100 tys. franków szwajcarskich (albo np. 105 tys. franków – jeśli do przeliczenia bank użył nieco innego kursu przeliczeń) i taką kwotę ma obowiązek zwrócić bankowi. Co jednak znamienne, umowa przewidywała, że kwota ta nie może być zwrócona we frankach szwajcarskich – a jedynie w złotych polskich – w wysokości wynikającej z kursów przeliczeniowych ustalanych jednostronnie przez bank. De facto więc, umowa określała prawidłowo kwotę środków jaką bank zobowiązał się udostępnić kredytobiorcy, nie wskazywała już jednak w sposób prawidłowy kwoty zobowiązania kredytobiorcy względem banku. Banki twierdzą, że kwota ta nie była znana bo nie były znane przyszłe kursy przeliczeniowe i mają one tu trochę racji. Pomijają jednak nieuczciwie, że umowa nie wskazywała w sposób prawidłowy jak kwotę taką należy wyliczyć. Wyliczenia te dokonywane miały być samodzielnie przez bank a umowa nie zawierała zapisów, które pozwoliłyby skontrolować przeliczenia dokonywane przez bank.
Kredyt denominowany w walucie obcej można określić mianem kredytu podwójnie nieuczciwego. Wynika to z tego, że umowa kredytu denominowanego w walucie obcej nie wskazywała prawidłowo nie tylko kwoty zobowiązania kredytobiorcy, ale również kwoty zobowiązania banku. W umowie takiej jako kwotę kredytu wskazywano bowiem kwotę wyrażoną w walucie obcej. Uruchomienie kredytu następowało jednak w walucie polskiej – po przeliczeniu dokonanym jednostronnie przez bank. Bank więc ustalał jednostronnie nie tylko ile kredytobiorca jest mu winien, ale również kwotę, którą bank ma udostępnić kredytobiorcy w złotych polskich. Co ciekawe, kwota ta niemal zawsze była inna (w naszej praktyce niższa) od kwoty wnioskowanej przez kredytobiorcę, co stawiało kredytobiorcę nieraz przed koniecznością szybkiego dokredytowania się na brakujące środki – tak by być w stanie zakupić upragnioną nieruchomość i by nie przepadł wpłacony wcześniej zadatek. Wśród tych umów wyodrębnić można jeszcze umowy „potrójnie nieuczciwe”, które zawierały zapisy praktykowane np. przez Raiffeisen Bank Polska, a mówiące, że niezależnie od kursu właściwego do dokonania przeliczenia z CHF na PLN na potrzeby uruchomienia kredytu, bank wypłaci kredytobiorcy kwotę nie wyższą niż kwota X. Ograniczenia takiego brakowało w drugą stronę. Oznaczało to naturalnie, że w przypadku znaczącego wzrostu kursu waluty obcej bank wypłaciłby kredytobiorcy i tak nie więcej niż kwota X. W przypadku jednak znaczącego osłabienia kursu waluty obcej (pamiętajmy: mówimy tu o uruchomieniu kredytu, gdzie mamy sytuację odwrotną niż przy jego spłacie – im wyższy kurs waluty obcej tym lepiej dla kredytobiorcy) bank mógł wypłacić kredytobiorcy znacznie mniej niż to co strony wcześniej ustaliły na etapie ubiegania się o kredyt przez kredytobiorcę.
Tak jak wskazano wcześniej, oba w/w typy kredytów wymagają nieco innego podejścia, niemniej zdecydowana większość spraw dotyczących obu typów kredytu kończy się obecnie ustaleniem przez sąd, że umowa kredytowa była nieważna.
Kredyty frankowe - wszystkie wpisy
Chcesz porozmawiać o współpracy?
Napisz do nas na: